Borsa Nasıl İşler?

Borsa genellikle insanlara karmaşık gelen bir yapıya sahiptir. Son zamanlarda yeni açıklanan gelir raporlarının ardından borsa tekrar popüler hale gelmeye başladı. İnsanlar enflasyona dayalı maddi güç yetersizliklerini borsa üzerinden giderebileceğini düşünüyor. Fakat bu konu ile ilgili yeterinde araştırma yapmadan yatırım yapmamanız gerektiğini unutmamanızı tavsiye ederiz. Borsa üzerinden gelir elde etmek istiyorsanız borsaya giriş ile ilgili bilgilerinizi arttırmanız ve borsada başarı bir yatırımcı pozisyonuna gelmek istiyorsanız bu piyasanın nasıl işlediğini öğrenmeniz gerekmektedir.

Hisse senetlerinin insanlar arasında el değiştirmesi vasıtasıyla kurulan borsalar, yatırım yapılmakta olan piyasalar olmasının yanı sıra ülke ekonomisi ve şirket ekonomileri için büyük önem arz eden kurumlardır. Borsa sahip olduğu özellikler ve işleyişi sebebiyle ekonomiye tahmin ettiğinizden çok daha fazla katkıda bulunmaktadır. Piyasalar üzerindeki tek fiyat oluşumu, şirketlere kaynak sağlamak ve likidite gibi önemli unsurlara sahiptir. Yatırımcıların tarafından bakacak olursak birikimlerini güvenli ve mantıklı bir şekilde değerlendirerek kazanç elde edebileceği bir piyasadır. Bu piyasa içerisinde kazan-kazan ve kaybet-kaybet metodu çalışmaktadır. Yatırım yaptığınız şirket zarar ederken kar etmeyi ya da şirket kar elde ederken zarar etmeyi düşünmeyin. Bu durum borsanın doğasına aykırıdır. Fakat bu özelliklerden kar elde etmek için piyasayı tanıyor ve sıkı bir şekilde takip ediyor olmanız gerekmektedir.

Borsada Fiyat Oluşumu

Borsa üzerinde fiyatlar genellikle arz ve talep ilişkisine göre oluşmaktadır. Arz ve talep üzerinde etki yaratan birden fazla faktör bulunmaktadır. Bu dengeler her değiştiğinde doğal olarak anlık dalgalanmalar ve fiyat değişimleri meydana gelmektedir. Yatırımcı eğer buna sebep olan faktörleri iyi öğrenir ve gerektiği gibi analiz edebilirse bu sayede alabileceği riskleri de kontörlü altında tutabilir. Bu sebeple borsa üzerinde işlem gerçekleştirmeden öne insanların yeteri kadar bilgi ve tecrübeye sahip olması gerekmektedir.

Borsa üzerinde ticari bir ürün veya evrak, arz ve talep eden tarafları bir araya getirir. Geçmişte hisse senetleri el değiştirirken insanlar karşılıklı oturarak anlaşma sağlarken günümüzde gelişen teknoloji sayesinde bunu sanal yoldan ve aracı kurumlar ile beraber gerçekleştiriyorlar. Bu sayede insanlar daha pratik ve kolay şekilde birikimlerini değerlendirebiliyor. Bu sayede insanların nerede olduğunun nasıl biri olduğunun hiçbir önemi kalmıyor. İnternetin bulunduğu her noktadan insanlar alım-satım emirlerini aracı kurumlara iletebiliyor.

Elindeki ürünü arz eden ve talep edenler kendilerine vekil olarak tanımladıkları aracı kurumlar vasıtasıyla alım – satım işlemlerini rahatlıkla gerçekleştirebiliyor. Bu ticari takaslar geçmişe göre daha kolay ve hızlı bir şekilde gerçekleşmektedir. Çalınma, zorlanma ve dolandırılma konusunda da bu yöntem bu takası aslında daha güvenli hale getirerek 18 yaşını geçmiş olan herkese yatırım yapma fırsatı tanıyor. Borsa tek bir çalışma sistemine sahip değildir. 

Dünya üzerinde varlık gösteren neredeyse bütün ülkelerin kendine ait borsa piyasaları mevcuttur. Her borsanın çalışma sistemi birbirinden farklıdır. Bütün dünyadaki bütün borsa merkezleri belli bir çalışma şekline ve belli başlı sabit kurallara bağlıdır. Fakat her borsa şirketinin kendine has farklı kuralları da mevcuttur. Bu sebeple tek başına bir borsadan bahsetmek mantıklı değildir. Fakat bütün borsaların fiyat oluşumlarının altında yatan en temel sebep arz-talep ilişkisidir diyebiliriz.

Borsa Nasıl Bir Yapıya Sahip?

Borsa piyasalarını mümkün mertebe detaylı bir şekilde konu alan bir kitapta, borsanın sermaye piyasası yapısında bir alt yapı sahibi olduğu söylenmektedir. Sermaye piyasası bildiğiniz üzere birincil ve ikincil piyasa olarak iki kısımdan oluşmaktadır. Birincil piyasa olarak tanımlanan piyasada, yeni ihraç edilmiş olan menkul kıymetlerin karşılığında uzun vadeli fonlar genellikle sanayiye aktarılmaktadır. İkincil piyasada ise eskiden ihraç edilmiş ve elde bulunan menkul kıymetler yatırımcılar arasında el değiştirir. Bu el değiştirme şahıslar arasında veya sanayiler arasında bir para transferini temsil eder. Bu sebeple ikincil piyasalar sermaye piyasasından ayrılarak borsa piyasasına dönüşmüştür. Bu durum bütün dünyada kabul görmüştür.

Genellikle hisse senetlerinde bu durumdan dolayı alıcıya kar veya zarar elde ettiren ne zaman yükselip ne zaman düşeceği belirsizlik içerisinde olduğu için spekülasyona açıktır. Bu yüzden birçok insan için bu bir endişe ve korku oluşturmaktadır. Borsayı bir yandan heyecan verici diğer bir yandan ise korkutucu ve karmaşık kılan durum tam olarak budur.

Borsa denildiğinde bir yerde kurulmuş olan ve belli kurallar çerçevesinde çalışan merkezi Pazar ya da piyasa gözünüzde canlanmalıdır. Bu piyasa içerisinde alım ve satım söz konusu olan ticari mallar, hisse senetleri veya tahvil gibi kağıtların aslında iktisadi birer değeri yoktur. Yalnızca bu iktisadi değerleri temsilen oluşturulmuş olan evrak ve belgelerdir. Borsa üzerinde el değiştirmekte olan hisse senetlerinin tam olarak ne olduğunu iyice öğrenmeli ve araştırmalısınız.

Piyasada Trend Nasıl Oluşur

Kar elde etmek bu piyasaların tamamıyla temelini oluşturmaktadır. Bu menkul kıymetlerin alımını ve satışını gerçekleştiren gerçek bireyler bu işlemler sonucunda kar elde etmeyi amaçlar. En sade haliyle borsa üzerinde bir hisse senedini satın alan kişi aldığı hisse senedini daha yüksek bir fiyattan satarak kar elde etme amacı güder. Piyasadaki trendin oluşması da aynen bu şekilde sağlanır. Genellikle piyasalarda oluşan bu eğilimler ayı ve boğa eğilimi olarak da bilinmektedir.

Kişilerin bu eğilimlerinin artması sonucunda alım – satım işlemleri gerçekleştirmektedir. Hisse senedinin fiyatlarının gelecek dönemlerde daha fazla yükseleceği düşünüldüğü taktirde işlem gerçekleştirilen günün alım işlemi için en uygun gün olacağı yönündeki algı artış gösterecektir. Fakat olaylar tam tersine döndüğü taktirde yani gelecekte bu hisse senedinin düşüşe geçeceği yönünde bir algı oluşuyorsa işlem yapılan gün satış işlemini gerçekleştirmek için en uygun gün olacağı yönündeki algı artacak ve trend satışa doğru gidecektir.

Boğa eğilimi hisse senedinin fiyatlarının yükseleceği konusunda iyimser olan insanlar tarafından gösterilir. Kötümse ve karamsarlık söz konusu ise yani fiyatların düşeceği yönünde inancı oluşan kişiler ise ayı eğilimi göstermektedir. Boğa eğiliminin piyasada artması ile genelde fiyatlar yükseliş gösterir. Çünkü alış rakamları her alımdan sonra dalgalanarak yükseliş gösterecektir. Ayı eğilimi piyasaya hâkim hale geliyorsa bilmeniz gerekiyor ki borsa düşüşe geçecektir.

Borsa genel olarak çalıştığı ve işlediği sürelerde aslında en çok insanların psikolojilerinden etkilenmektedir. Arz – talep dengesini bilmeli ve psikolojik dürtülerinizi yeterince eğitmeniz gerekmektedir.