VİOP’ta Spread Stratejisi Nedir?
VİOP’ta spread stratejisi nedir sorusu, profesyonel vadeli işlem yatırımcılarının sıklıkla başvurduğu, risk azaltıcı ve arbitraj odaklı işlemleri tanımlamak için sorulan temel sorulardan biridir. Spread stratejisi, iki farklı vadeli işlem sözleşmesi arasında fiyat farkından yararlanmayı hedefleyen bir yatırım taktiğidir. Bu strateji, fiyat yönünü tahmin etmekten çok, iki enstrümanın birbirine göre hareketine odaklanır.
Öncelikle VIOP ile Yatırım Nasıl Yapılır? isimli makalemizi okumanızı öneririz.
Spread Stratejisi Nedir?
Spread, iki farklı finansal enstrümanın ya da aynı enstrümanın farklı vadelere ait sözleşmelerinin fiyatları arasındaki farkı ifade eder. VİOP’ta spread stratejisi, bu fiyat farklarının değişiminden kar elde etmeye yönelik olarak geliştirilen işlem yöntemidir.
Bu stratejide amaç, ilgili iki sözleşme arasında oluşan fiyat farkının belirli bir seviyeye geri döneceğini öngörerek pozisyon almaktır. Bu sayede yön tahmini yerine fark tahmini yapılır.
VİOP’ta Hangi Spread Türleri Kullanılır?
VİOP piyasasında kullanılan başlıca spread türleri şunlardır:
1. Calendar Spread (Zaman Aralıklı Spread)
Aynı dayanak varlığın farklı vadelerine ait iki sözleşme arasında işlem yapılır.
- Örnek: Nisan vadeli BIST30 kontratı satılır, Haziran vadeli BIST30 kontratı alınır.
- Amaç: Vade farkından oluşan fiyat hareketlerinden yararlanmaktır.
2. Intercommodity Spread (Farklı Varlık Spread’i)
Farklı ama korelasyonlu dayanak varlıklar arasında işlem açılır.
- Örnek: Dolar/TRY kontratı ile Euro/TRY kontratının birbirine göre hareketi
- Amaç: Aralarındaki ilişkiye göre fiyat farkındaki değişimden kar elde etmektir.
3. Intra-Commodity Spread (Aynı Varlık, Farklı Vade)
Bu strateji, calendar spread’e benzer ancak vadeler arası daha kısa süreli işlemleri kapsar.
- Örnek: Ekim vadeli buğday kontratı alınır, Kasım vadeli buğday kontratı satılır.
- Amaç: Fiyat eğrilerinin normalleşmesinden faydalanmaktır.
Spread İşlemleri Nasıl Açılır?
VİOP işlem platformlarında spread emirleri, genellikle spread kodları aracılığıyla girilir. Bu kodlar, yatırımcının tek bir tuşla iki yönlü işlem açmasını sağlar. Örnek:
- F_XU0301025-1225.SPR
Bu kod, Ekim ve Aralık vadeli BIST30 sözleşmeleri arasındaki spread işlemini tanımlar.
İşlem açılışında dikkat edilmesi gereken en önemli unsur, hangi sözleşmenin alınacağı ve hangisinin satılacağıdır. Spread stratejileri genellikle şu şekilde kurulur:
- Daha pahalı olan vadeli sözleşme satılır.
- Daha ucuz olan vadeli sözleşme alınır.
Fiyatlar normalleşmeye başladığında pozisyon kapatılarak spread karı elde edilir.
Spread Stratejisinin Avantajları
VİOP spread stratejileri, yatırımcıya birçok avantaj sağlar:
- Düşük Risk: Yönsel işlem yerine fark bazlı işlem olduğu için piyasa dalgalanmalarından daha az etkilenir.
- Düşük Teminat: Spread işlemlerinde teminat tutarı, tek yönlü pozisyona göre daha düşüktür.
- Volatilite Desteği: Spread stratejileri, yüksek volatilite dönemlerinde bile daha istikrarlı kalabilir.
- Koruma (Hedging): Mevcut pozisyonları korumak için de kullanılabilir.
Spread Stratejilerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Her yatırım stratejisinde olduğu gibi spread işlemlerinde de bazı riskler ve dikkat edilmesi gereken noktalar vardır:
- Likidite: Spread kodlarıyla işlem yapılabilmesi için piyasada yeterli işlem hacmi bulunmalıdır.
- Vade Yakınlığı: Spread açılacak vadeler arasında çok uzun zaman farkı olmamalıdır.
- Temel Etkenler: Faiz oranları, ekonomik veriler ve politik gelişmeler gibi faktörler sözleşmeler arası ilişkiyi etkileyebilir.
- Korrelasyon Zayıflığı: Farklı varlıklar arasındaki korelasyon bozulduğunda spread beklenenden farklı sonuçlar doğurabilir.
Spread Stratejileri ile Hangi Enstrümanlarda İşlem Yapılır?
VİOP’ta spread işlemleri özellikle aşağıdaki enstrümanlar için uygundur:
- Endeks kontratları (XU030, XU100)
- Döviz vadeli işlemleri (USD/TRY, EUR/TRY)
- Emtia kontratları (altın, buğday, pamuk)
- Faiz kontratları (tahvil vadeli işlemleri)
Bu ürünlerin vade yapısı, volatilitesi ve işlem hacmi spread stratejileri için uygun zemin hazırlar.
Örnek Spread İşlem Senaryosu
Senaryo:
- Nisan vadeli BIST30 kontratı: 11.200 puan
- Haziran vadeli BIST30 kontratı: 11.350 puan
- Spread farkı: 150 puan
Yatırımcı, bu farkın normalin üzerinde olduğunu düşünerek:
- Nisan kontratını alır
- Haziran kontratını satar
Eğer vade sonunda fiyatlar sırasıyla 11.300 ve 11.370 olursa:
- Nisan kontratından +100 puan kar
- Haziran kontratından –20 puan zarar
- Net spread karı: +80 puan
Bu işlemde yön doğru tahmin edilmese bile fark lehine geliştiği için kazanç elde edilmiştir.
