Aracı Kurum Dağılımı Nedir?
Aracı kurum dağılımı nedir sorusu, özellikle Borsa İstanbul’da hisse senedi alım-satımı yapan bireysel yatırımcılar için oldukça önemlidir. Çünkü bu veri, bir hisse senedinde kimlerin alıcı ya da satıcı olduğunu, hangi kurumların yoğun şekilde işlem yaptığını göstererek büyük oyuncuların izini sürme fırsatı sunar.
Borsada işlem hacmi oluşturan tüm yatırımcılar, işlemlerini SPK lisanslı aracı kurumlar üzerinden gerçekleştirir. Bu kurumlar üzerinden yapılan alım ve satımlar ise kurum bazında dağılım raporlarına yansır. İşte bu raporlara “aracı kurum dağılımı” denir.
Aracı Kurum Dağılımı Neden Önemlidir?
Aracı kurum dağılımı, küçük yatırımcıların büyük yatırımcıların (balinaların) izini sürebilmesini sağlar. Örneğin:
- Hisseye yeni bir yatırımcı mı giriyor?
- Aynı kurumdan sürekli yüksek alımlar mı yapılıyor?
- Bir kurumdaki yoğun satış davranışı ne anlatıyor?
Bu soruların cevabı, hissenin yönü hakkında ipuçları verir. Ayrıca, manipülasyon riskini, yüksek hacimli alım-satım aktivitelerini ve kurumsal hareketleri anlamak açısından da büyük önem taşır.

Aracı Kurum Dağılımı Nereden Takip Edilir?
Türkiye’de aracı kurum dağılım verileri birkaç platform üzerinden takip edilebilir:
- Borsa İstanbul (BIST) resmi internet sitesi
- Matriks, Foreks, Investing, TradingView gibi platformlar
- Bankaların yatırım uygulamaları
- Özellikle Finnet 2000, A1 Capital gibi ileri düzey analiz platformları
Bu platformlar, gün içi ya da gün sonu itibarıyla en çok alım/satım yapan kurumların listesi, net alım yapan kurumlar, ortalama maliyet analizi gibi verileri sunar.
Aracı Kurum Dağılımı Nasıl Yorumlanır?
Aracı kurum dağılımı nedir diye soran yatırımcıların bir sonraki adımı bu veriyi doğru yorumlamaktır. Aşağıda temel analiz başlıklarını bulabilirsin:

1. Net Alım / Net Satış
Bir kurumun toplam alım hacmi ile toplam satış hacmi arasındaki fark:
- Net alım yapan kurum = yükseliş beklentisi
- Net satış yapan kurum = kar satışı veya riskten kaçış
2. Tek Kurumdan Yoğun Alım
Sadece bir kurumdan gelen yüksek miktarlı ve tekrar eden alımlar, hisseye organize giriş olduğunun göstergesi olabilir.
3. Çok Kurumdan Dağınık Alım
Birçok farklı kurumdan gelen dengeli alım sinyali, genel piyasa ilgisini gösterir. Sağlıklı yükselişlerde genelde bu yapı görülür.
4. Kurum Maliyeti Hesabı
Aracı kurumların alım yaptığı fiyat seviyeleri incelenerek, kurum ortalama maliyetleri çıkarılabilir. Bu maliyetler, destek ve direnç noktaları için kritik bilgiler sunar.

Aracı Kurum Dağılımı ile Balina Takibi
Borsada balina hareketlerini izlemek için en etkili yöntemlerden biri de budur. Çünkü büyük fonlar, portföy yönetim şirketleri, yabancı yatırımcılar çoğu zaman tek bir kurum üzerinden işlem yapar. Bu kurumlar aşağıdakiler olabilir:
- Yatırım bankaları (İş Yatırım, Gedik Yatırım, Yapı Kredi Yatırım)
- Uluslararası aracı kurumlar (UBS, Merrill Lynch, Deutsche Securities)
- Katılım finans kurumları (Ziraat Katılım, Albaraka)
Bu kurumlar bir hisseye giriyorsa, bu hareket sinyal niteliğinde olabilir. Özellikle bir kurumun net alımı hacimle destekleniyorsa, takip etmekte fayda vardır.
Aracı Kurum Dağılımı ile Manipülasyon Nasıl Anlaşılır?
Bazı durumlarda aracı kurum dağılımı, manipülatif işlemleri de ortaya çıkarabilir:
- Tek bir kurumdan ani ve yüksek hacimli alım-satım hareketleri
- Aynı gün hem yüksek alım hem de satış (çalkalama taktiği)
- Sahte işlem yaratmak için kendi kendine işlem yapan (cross trade) davranışlar
Bu veriler, küçük yatırımcıyı tuzağa düşürmek için yapılmış olabilir. Bu nedenle hacim, fiyat hareketi ve kurum dağılımı bir arada yorumlanmalıdır.
Aracı Kurum Dağılımı ile Strateji Oluşturma
Aracı kurum dağılımı nedir sorusunun pratikteki en önemli yeri: yatırım stratejisi oluşturmaktır. Örneğin:
- Hacimli ve tekrarlayan alımlar varsa trend takip stratejisi
- Kurumların ortalama maliyeti altında fiyat oluşuyorsa tepki alımı stratejisi
- Tek kuruma yüklenme varsa, dikkatli olunmalı ve manipülasyon ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır.

Aracı Kurum Dağılımı Hangi Hisselerde Daha Etkilidir?
Bu veri her hissede aynı ölçüde etkili değildir. Aşağıdaki hisselerde aracı kurum dağılımı verileri daha anlamlıdır:
- Hacmi yüksek hisseler (TUPRS, SISE, THYAO)
- Sınırlı sayıda yatırımcıya sahip hisseler
- Düşük halka açıklık oranına sahip senetler
- Spekülatif hareket potansiyeli taşıyan hisseler